Στις 13 Οκτωβρίου, η Ευρωπαϊκή αστυνομία ξεκινά μια επιχείρηση μεγάλης κλίμακας, στοχεύοντας στους μετανάστες χωρίς έγγραφα. Πρόκειται για άλλη μια ποινικοποίηση διωκόμενων ανθρώπων.
Έχει πλέον μετατραπεί σε παράδοση. Κάθε φορά που μια χώρα αναλαμβάνει τη προεδρία της ΕΕ, δρομολογεί και μια μεγάλης κλίμακας ενέργεια ενάντια στους μετανάστες. Σύμπτωση ή μη, με λατινικές ή αρχαιοελληνικές ονομασίες. Αεροδρόμος, Αφροδίτη, Perkunas είναι τα ονόματα των επιχειρήσεων της Ελλάδας, της Κύπρου και της Λιθουανίας αντίστοιχα κατά τη διάρκεια των θητειών τους στην προεδρία της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Στις 10 Ιουλίου, ούτε δύο βδομάδες αφού η Ιταλία ανέλαβε την προεδρία της ΕΕ, ανακοινώθηκε μια τέτοια αστυνομική επιχείρηση. Οι δράσεις συντονίζονται από το Ιταλικό υπουργείο εσωτερικών υποθέσεων με τη «στενή συνεργασία» της Frontex, της Europol και των κρατών μελών της Σένγκεν. Η επιχείρηση βαφτίστηκε Mos Maiorum, που στην κυριολεξία σημαίνει «έθιμο των προγόνων» και αναφέρεται στους πρώτους αιώνες της Ρωμαϊκής Δημοκρατίας.
Ούτε από ένα μέσο ενημέρωσης, συστημικό ή εναλλακτικό, ούτε από έναν πολιτικό, δεν έχετε ακούσει για το Mos Maiorum. Πρακτικά, ανάμεσα στις 13 και 26 Οκτωβρίου, περίπου 20.000 αστυνομικοί θα συμμετέχουν σε επιχειρήσεις που περιλαμβάνουν από αυξημένους ελέγχους σε αεροδρόμια, σταθμούς, τρένα, αυτοκινητόδρομους μέχρι κατ ‘οίκον έρευνες. Ο κύριος στόχος τους είναι να αποκτήσουν καλύτερη εποπτεία των μεταναστευτικών οδών και να συλλάβουν όσο το δυνατό περισσότερους μετανάστες χωρίς ταξιδιωτικά έγγραφα.
Η επιχείρηση παρουσιάζεται ως πρόληψη ενάντια στο οργανωμένο έγκλημα και το traffiking, αλλά το παρελθόν μας έχει δείξει ότι αυτά αποτελούν απλά μια δικαιολογία. Κατά τη διάρκεια προηγούμενων επιχειρήσεων, πρακτικά κανένας διακινητής ανθρώπινων ζωών δεν συνελήφθη, οι μόνοι συλληφθέντες ήταν μετανάστες χωρίς χαρτιά οι οποίοι κατέληξαν σε κέντρα κράτησης και τελικά απελάθηκαν. Επιπλέον, η Ευρώπη επιδιώκει την επέκταση της βάσης δεδομένων της Frontex και της Europol μέσο επιχειρήσεων αυτού του είδους.
Οι πρόσφυγες αντιμετωπίζονται ως απειλή. Τα νέα μεταναστευτικά ρεύματα παρουσιάζονται ως προκλήσεις για την ασφάλεια και την εγκληματικότητα, ενώ στην ουσία αποτελούν συνέπεια πολέμων και συγκρούσεων, κυρίως στη Μέση Ανατολή και τη Αφρική.
Από τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο μέχρι σήμερα, δεν υπήρξαν ποτέ τόσοι πολλοί πρόσφυγες. Σύμφωνα με στοιχεία του Ο.Η.Ε., υπάρχουν 51 εκατομμύρια πρόσφυγες. Μόνο για το 2013, υπολογίζεται ότι 17 εκατομμύρια άνθρωποι βρίσκονται υπό διωγμό, ενώ υπήρξαν μόλις 435.385 αιτήσεις ασύλου στην Ευρώπη των 28. Όχι και τόσο μεγάλη αντιμετώπιση!
Από την άλλη, η Ευρώπη αποτελεί τον πιο επικίνδυνο προορισμό για τους κατατρεγμένους. Σύμφωνα με έρευνες, από το 2000 τουλάχιστον 40.000 μετανάστες έχασαν τη ζωή τους στο δρόμο για την Ευρώπη, μετατρέποντας τη μεσόγειο σε ένα μαζικό τάφο. Αυτό προκύπτει από την ιδέα της Ευρώπης φρούριο. Οι Ευρωπαϊκές χώρες και η ΕΕ έχουν επενδύσει δισεκατομμύρια ευρώ για την προστασία των συνόρων τους, συγκεκριμένα στη ζώνη των συνόρων της έχουν δαπανηθεί περίπου 2 δισεκατομμύρια ευρώ. Μόνο η χρηματοδότηση της Frontex για το 2013 ανέρχεται στα 85 εκατομμύρια ευρώ. Πέρσι, η Ευρώπη προώθησε το σχέδιο Eurosur, με στόχο τον έλεγχο των συνόρων της, το οποίο θα λάβει περίπου 250 εκατομμύρια ευρώ μέσα στα επόμενα 6 χρόνια. Οι κάμερες και ο αριθμός των χιλιομέτρων φράχτη που βρίσκονται στα ευρωπαϊκά σύνορα ξεπερνούν κάθε λογική. Δεκάδες χιλιάδες συνοριακές περίπολοι μισθώνονται και τοποθετούνται στα σύνορα, από την Βουλγαρία ως την Ισπανία. Σε χώρες όπως η Μ.Βρετανία, η Ουγγαρία και η Αυστραλία, οι μετανάστες κλείνονται στις φυλακές. Στην Ελλάδα, τη Μάλτα, τη Πολωνία και τη Βουλγαρία ακόμη και ασυνόδευτοι ανήλικοι, αιτούντες ασύλου, φυλακίζονται.
Οι πολιτικές για την ασφάλεια και την εγκληματικότητα που εφαρμόζει η Ευρώπη και επιχειρήσεις όπως το Mos Maiorum, αποτελούν παραβίαση του ευρωπαϊκού συμφώνου για τη
προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, ειδικά των δικαιωμάτων στην ελευθερία και στην ασφάλεια. Σύμφωνα με ερευνητές και μεταναστευτικές οργανώσεις, οι διακινητές μεταναστών είναι αυτοί που εκμεταλλεύονται την τρέχουσα Ευρωπαϊκή πολιτική. Όσο οι δίοδοι παραμένουν κλειστοί, οι λαθρέμποροι αναζητούν νέους δρόμους οι οποίοι είναι πιο επικίνδυνοι και πιο ακριβοί για τους μετανάστες.
Είναι εμφανές πως πρέπει να ληφθούν μέτρα ενάντια στους λαθρέμπορους. Αλλά για να γίνει αυτό, δεν απαιτούνται επιχειρήσεις όπως το Mos Maiorum. Υπάρχει επαρκής νομοθεσία για την πάταξη του εγκλήματος, τόσο σε επίπεδο εθνών κρατών όσο και σε Ευρωπαϊκό. Η αστυνομία και η δικαιοσύνη πρέπει να είναι αποτελεσματικότερες. Αυτοί που βρίσκονται στην κορυφή της διακίνησης μεταναστών περπατούν ακόμα στους δρόμους και ξέρουμε ποιοι είναι.
Υπάρχουν εκατομμύρια άνθρωποι υπό διωγμό εξαιτίας των πολέμων, αλλά πρόσφατα ο αριθμός των προσφύγων εξαιτίας φυσικών καταστροφών τους ξεπερνά. Τα δισεκατομμύρια ευρώ που δαπανώνται για την προστασία των συνόρων, θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για την εγκατάσταση νόμιμων οδεύσεων προς την Ευρώπη. Καθιστώντας δυνατή την ασφαλή πρόσβαση, όχι μόνο θα σωθούν περισσότερες ζωές αλλά θα ενισχυθεί και η καταπολέμηση του trafficking.
Η τρέχουσα Ευρωπαϊκή πολιτική αντιμετωπίζει τους μετανάστες ως απειλή, αλλά χωρίς αυτούς η Ευρώπη θα βρίσκονταν σε μεγαλύτερη κρίση. Δεκάδες πρόσφατες εκθέσεις και ερευνητές αποδεικνύουν ότι οι μετανάστες παίζουν ζωτικό ρόλο στη ευρωπαϊκή οικονομία. Στην Μ.Βρετανία ,για παράδειγμα, οι μετανάστες συνεισφέρουν 32 δισεκατομμύρια ευρώ στη οικονομία. Στη νέα Σουηδική κυβέρνηση, υπάρχουν τέσσερεις υπουργοί με μεταναστευτικές ρίζες. Η Aida Hadzialic έφτασε στη χώρα σε ηλικία 5 ετών, ως μετανάστρια από τη Βοσνία και στα 26 της αποτελεί τη νεότερη υπουργό της κυβέρνησης. Οι μετανάστες είναι άνθρωποι που αναζητούν μια ευκαιρία, αλλά σήμερα αυτές οι ευκαιρίες απομακρύνονται από την Ευρώπη, ενώ στην ουσία έχει πραγματικά ανάγκη από αυτούς τους ανθρώπους.
Ο Bleri Llishi είναι πολιτικός φιλόσοφος και συγγραφέας πολλών βιβλίων.
