Μικρή σπουδή στο Μανιφέστο (Μέρος 2o)
Του Σταύρου Παναγιωτίδη
Γυρνώντας στο χώρο των ιδεών, στο Μανιφέστο υπάρχουν πολλές φράσεις που μαρτυρούν έναν θαυμασμό του Μαρξ για τα επιτεύγματα της αστικής τάξης, για το συντριπτικό σάρωμα που επέφερε στις παραδοσιακές ιδέες και σχέσεις των ανθρώπων. Εκεί, ο Μαρξ μας προσφέρει μια από τις πιο σημαντικές του συλλήψεις, πως η αστική τάξη εδραιώνει την κυριαρχία της επειδή καταφέρνει να παρουσιάσει το δικό της ταξικό συμφέρον ως συμφέρον όλης της κοινωνίας, κάνοντας έτσι την δική της ιδεολογία, κυρίαρχη κοινωνική ιδεολογία. Σε αυτές τις θέσεις θα βασιστεί εκατό χρόνια μετά ο Αντόνιο Γκράμσι για να μιλήσει για την έννοια της Ηγεμονίας.